Uw gynaecoloog heeft u een amniocentese (vruchtwaterpunctie) voorgesteld. Wat is de bedoeling van deze prenatale test? Hoe verloopt hij precies? Houdt hij risico’s in? Het antwoord in zes vragen.
1. Wat is
een amniocentese precies?
Amniocentese komt van het Griekse ‘amnios’, dat ‘vruchtzak’ betekent, en ‘kentêtis’ (prikken). Het gaat dus om een medische handeling waarbij er een naald ingebracht wordt in de vruchtzak, om een kleine hoeveelheid vruchtwater af te nemen. Analyse van het vocht levert vervolgens informatie op over de gezondheid van de foetus en kan bepaalde chromosoomafwijkingen opsporen.
2. In welke
gevallen is een amniocentese aan te raden?
Een amniocentese kan gebeuren om verschillende redenen:
- Om
genetische tests uit te voeren: om een diagnose te bevestigen wanneer de
resultaten van sommige tests (NIPT, morfologische echografie …) abnormaal zijn
en een afwijking laten vermoeden. Een vruchtwaterpunctie is ook aan te raden
wanneer er sprake is van erfelijke aandoeningen in de familie.
- Om een
foetale infectie op te sporen: als de moeder tijdens de zwangerschap een
kinderziekte heeft opgelopen (waterpokken, rodehond, cytomegalovirus …), kan de
arts beslissen tot een amniocentese, om na te gaan of het vocht al dan niet
geïnfecteerd is, en dus of de foetus een risico loopt. Dat geldt ook voor
andere infecties, zoals toxoplasmose.
- Om het
overtollige vruchtwater af te tappen in geval van polyhydramnion (of
hydramnios), een aandoening die gekenmerkt wordt door te veel vruchtwater
tijdens de zwangerschap en die tot vroeggeboorte kan leiden.
3. Hoe
verloopt een amniocentese?
Het
onderzoek verloopt in rugligging en duurt in totaal ongeveer 15 minuten. Eerst
neemt de arts een echografie, om de binnenkant van de baarmoeder te bekijken.
Na uw onderbuik te hebben ontsmet, stopt hij een naald in uw buik, eveneens met
echografiegeleiding. Met een spuit neemt hij een kleine hoeveelheid (ongeveer
30 ml) vruchtwater af. Geen paniek: uw lichaam maakt deze hoeveelheid in een
paar uur tijd automatisch weer aan.
Een vruchtwaterpunctie is mogelijk vanaf de 14de/15de week van de zwangerschap. Voordien zijn er nog geen voldoende vruchtwater en foetale cellen aanwezig. Bovendien is de amnios (vruchtzak) nog niet gefuseerd met het chorion, waardoor de procedure complexer is, want er is een ‘leegte’ tussen de binnenwand van de baarmoeder en de vruchtzak.
4. Is het
onderzoek pijnlijk?
Een
amniocentese is niet pijnlijker dan een bloedafname. Vandaar dat lokale
verdoving niet nodig is (die zou immers pijnlijker zijn dan de amniocentese
zelf). Bij het inbrengen van de naald in de baarmoeder kunnen er wel buikkrampen
optreden. Na het onderzoek is het mogelijk dat u wat vruchtwater verliest langs
de vagina en last hebt van buikkrampen. Rust volstaat meestal om die lichte
bijwerkingen te verminderen.
Blijft de
pijn nog uren na het onderzoek aanhouden, verliest u gedurende meer dan 24 uur
vruchtwater of hebt u koorts, dan moet u een arts raadplegen.
5. Is het
gevaarlijk?
Een
amniocentese is als medisch onderzoek vandaag perfect onder controle, maar
houdt wel een aantal risico’s in:
- een miskraam
(risico: 0,7 tot 1 %). De scheur die de naald doet ontstaan in de membranen
gaat niet zo snel dicht, waardoor er vruchtwater lekt;
- een
vroeggeboorte, afhankelijk van de termijn waarin de amniocentese gebeurt;
- een
baarmoederinfectie (zeer zeldzaam), doordat het vruchtwater op het moment van
de punctie besmet wordt met een kiem;
- het feit dat er een (vaak beperkte) hoeveelheid foetaal bloed terechtkomt in de bloedsomloop van de moeder. Is de moeder resusnegatief, dan moet ze eerst antilichamen toegediend krijgen, om incompatibiliteit te voorkomen.
6. Is een
amniocentese verplicht?
Nee! Het is
aan de vrouw zelf om te beslissen om al dan niet een amniocentese te laten
uitvoeren. Dat is niet altijd een makkelijke keuze, vooral omdat deze medische
handeling risico’s inhoudt. Er bestaat niet zoiets als een goede of een slechte
beslissing. Neem daarom de tijd om erover na te denken en erover te praten met de
persoon van uw keuze (een arts, uw partner, een vertrouwenspersoon …).
Hier een
aantal vragen om u te helpen bij uw keuze:
- Ben ik goed
op de hoogte van de voor- en nadelen, en van de risico’s van een
vruchtwaterpunctie?
- Waarom stelt
de arts me dit onderzoek voor? Is het risico op een afwijking groot?
- Komt er een
afwijking aan het licht, wil ik dan mijn zwangerschap voortzetten of laten
afbreken?
- Zou ik door het leven kunnen gaan met een gehandicapt kind of, omgekeerd, bereid zijn om een zwangerschapsonderbreking te laten uitvoeren in een soms vergevorderd stadium?
Publicatiedatum:
13-01-2019
Vond u het artikel leuk ? Zie andere artikelen over vrouwelijke gezondheid op Gyn&co en meld je gratis aan voor hun nieuwsbrief !